Είναι Τέλειο!

Τελειομανία…

Τι είναι τελικά αυτό το χαρακτηριστικό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων;

Είναι ένα θετικό χαρακτηριστικό που μπορεί να έχει κάποιος, ή μήπως ανήκει στα αρνητικά;

Σίγουρα έχοντας το συνθετικό "μανία" δεν μπορεί να είναι θετικό, θα πουν οι περισσότεροι.

Ίσως και να είναι έτσι.

Ας διερευνήσουμε τη λέξη από την αρχή.

ΤΕΛΕΙΟ.

Αυτό δηλαδή που είναι τελειωμένο, στην τελική του μορφή, ίσως και άψογο, αψεγάδιαστο, χωρίς λάθη. Κάτι που υπονοεί ότι είναι πια "ακίνητο", σαν έναν δρομέα που έφτασε στο τέρμα της διαδρομής. Στο μη περαιτέρω. Αυτή η εικόνα ίσως θυμίζει, σε όποιους το έχουν δει ενδεχομένως, την ταινία The Trueman Show (1998), όπου ο ήρωας ζει μια προσχεδιασμένη ζωή απ' την ημέρα της γέννησης του, μέσα σε έναν πολύ συγκεκριμένο και περιορισμένο χώρο, σαν ένα ψάρι μέσα στη γυάλα.

Είναι όμως αυτό εφικτό στην πραγματική ζωή;

Πόσο ελεγχόμενη μπορούμε να έχουμε τη ζωή μας, όταν στα αλήθεια τη ζούμε, δρούμε, αλληλεπιδρούμε και σχετιζόμαστε, διαρκώς μαθαίνοντας (συνειδητά ή ασυνείδητα) απ' τα σωστά και τα λάθη μας;

Πόσο πιθανό είναι να είμαστε άμεμπτοι και άρα τέλειοι και να έχουμε απέναντι τέλειους ανθρώπους, συνεργάτες, συντρόφους, συγκατοίκους ή συγγενείς;

Η λογική επιβάλλει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι είμαστε ατελείς άνθρωποι που συναναστρεφόμαστε ατελείς ανθρώπους (Γιωσαφάτ, 2014, p. 270).

Για κάποιους τέτοιους λόγους ακούμε να μιλάνε όλοι για τους καθρέφτες γύρω μας. Ότι όλοι είναι καθρέπτες μας. «Μα για κάποιους ανθρώπους δεν είναι δυνατόν να το πούμε αυτό» σκεφτόμαστε κάποιες φορές που δυσκολευόμαστε, θυμωμένοι. Όμως και μόνο η εικόνα της ατέλειας, του λάθους, είναι ένα σημαντικό καθρέφτισμα της προσωπικότητας.

Όσο δεν αντέχουμε τον Ηλίθιο απέναντι, τόσο δεν αντέχουμε τον εαυτό μας, ή τις «ηλίθιες» πτυχές του. Κι όμως ωστόσο, ο Ηλίθιος έχει πολλά να μας μάθει.

Κυρίως αυτά που έχουν ξεχαστεί. Τα όρια, την αποδοχή, την παράδοση, την ικανότητα να παραμένει μαθητής και αμέτρητα άλλα.

Αν παρατηρήσουμε ένα παιδάκι 3-5 χρονών, θα το θαυμάσουμε, σχεδόν θα το ζηλέψουμε, για τον αυθορμητισμό με τον οποίο διεκδικεί, τον παρορμητισμό με τον οποίο εκφράζει την αγάπη του, τη χαριτωμένη περιέργεια του.

Αν τα ίδια χαρακτηριστικά τα βρούμε σε έναν ενήλικα, θα τον χαρακτηρίσουμε ηλίθιο ή καθυστερημένο, ανάλογα με τον βαθμό έκφρασης.

Κι όμως, αν αυτός ο Ηλίθιος βρεθεί μπροστά μας, κάτι χρειαζόμαστε να μας θυμίσει.

Πιθανά κάτι που ένα τραύμα κλείδωσε σε βαθύ ασυνείδητο επίπεδο και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Κάτι που μας καθιστά ανολοκλήρωτους λοιπόν, ατελείς.

Για αυτόν το λόγο, την επόμενη φορά που μπροστά μας θα βρεθεί ένας «Ηλίθιος», ίσως θα είχε περισσότερη αξία να προσπαθήσουμε να αφουγκραστούμε τι θέλει να μας θυμίσει, αυτός που τελικά μόνο στη Λήθη δεν βρίσκεται...

Συνεπώς, δε χρειάζεται καν να πάμε στο δεύτερο συνθετικό της λέξης τελειομανία, αφού ήδη δεν μπορούμε να ταυτιστούμε με το πρώτο.

Άλλωστε η μανία να φτάσουμε κάπου που δεν υπάρχει, δεν είναι κάτι που σκεφτήκαμε μόνοι μας, όσοι πάσχουμε από αυτό.

Νιώσαμε, μικρά παιδιά ακόμη, ότι μόνο Τέλεια είναι τα καλά παιδιά όπως εμείς. Μόνο Ναι λένε τα καλά παιδιά όπως εμείς. Μόνο το Σωστό κάνουν τα καλά παιδιά όπως εμείς. Και κυρίως: ΔΕ ΛΕΝΕ ΟΧΙ τα καλά παιδιά όπως εμείς. Ποτέ. Για αυτό και Ίσως γίνουν κάποτε Τέλεια, τα καλά παιδιά όπως εμείς.

Στην πραγματικότητα όμως Ποτέ Κανείς μας δεν έγινε Τέλειος. Γιατί έστω κι Ένας απ' το οικογενειακό περιβάλλον δεν ήταν Εντελώς Ευχαριστημένος Πάντοτε από εμάς. Κι έτσι αυτός ο παιδικός αγώνας δρόμου, έγινε αγώνας ζωής.

Κι από το θυμό μας για αυτό που τραβήξαμε, θέλουμε απέναντι να είναι τέλειοι οι άλλοι. Όπως ήθελαν να είμαστε εμείς. Ίσως για να επιβεβαιώσουμε αν γίνεται, ίσως για να εκδικηθούμε την τύχη μας.

Αυτός ο αγώνας όμως δεν είναι αναγκαίο να εξακολουθεί.

Ο τελειομανής άνθρωπος είναι γεμάτος οργή απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους. Συνήθως εκφράζει έναν «κρύο θυμό», ένα «ανέκφραστο μίσος, με μια αίσθηση μνησικακίας που αποξηραίνει την ψυχή, καταναλώνοντας το νου». Κατά το Εννεάγραμμα, ένα αρχαίο κινέζικο σύστημα αυτοψυχανάλυσης, αυτά τα χαρακτηριστικά ενέχονται στον Εννεάτυπο Ένα. Αυτοί οι εννεάτυποι «βρίσκονται σε ετοιμότητα για να επικρίνουν και είναι απαιτητικοί, ενώ  καταστέλλουν τον απερίφραστο θυμό τους και ελέγχουν την ανέκφραστη δυσφορία τους. Εντούτοις, η αρνητική ενέργεια ενός τόσο ανέκφραστου θυμού και μνησικακίας εκδηλώνεται πολύ συχνά υπό μορφή ενόχλησης, συναισθημάτων μίσους και επιπλήξεων. Επίσης, η ροπή τους προς την κριτική τούς μετατρέπει σε κυνηγούς των ευδιάκριτων λαθών των άλλων», αναλύει ο δάσκαλος Dhiravamsa (Dhiravamsa, 2008, pp. 42, 71, 163).

Επειδή όμως τα πάθη μας βρίσκονται εκεί, σα δάσκαλοι που θα μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε τις αρετές μας, αυτή που αναλογεί στην τελειομανία, είναι η ταπεινότητα, που οδηγεί στη γαλήνη, όταν καταφέρουμε να συμφιλιωθούμε με τον αυστηρό εσωτερικό κριτή και να τον έχουμε σύμμαχο, σαν έναν «πολύ αποτελεσματικό, διακριτικό, λογικό φίλο» (Stone & Stone, 1989). Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι οι τεχνικές που μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει ποικίλλουν και έχουν διαφορετικές αποχρώσεις δυσκολίας ανάλογα με την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση.

Χρειάζεται λοιπόν να πάρουμε απόφαση ότι δεν είμαστε τέλειοι, ώστε να απελευθερώσουμε και τους κοντινούς μας από αυτά τα δεσμά.

Χρειάζεται να το κάνουμε προκειμένου να γευτούμε την αλήθεια της ύπαρξης. Της ομορφιάς της ατέλειάς της και της ελαφράδας που έχει αυτή η παραδοχή, της απελευθέρωσης που έχει η αποδοχή της.

Χρειάζεται να το επιτρέψουμε για να νιώσουμε πόσο ίδιοι, πόσο συνδεδεμένοι είμαστε όλοι μεταξύ μας.

Χρειάζεται να το νιώσουμε γιατί είναι η αρχή της Ροής της Αγάπης.

Με αυτήν την ενέργεια είναι ξεκάθαρο ότι μπορούμε να συνδεθούμε όλοι.

Μόνο εκεί υπάρχει η αίσθηση της ολοκλήρωσης.

Γιατί, όπως λέει και ο Bert Hellinger, ο πατέρας της Συστημικής Αναπαράστασης, «Το όνειρο της Αγάπης είναι λίγο μεγαλύτερο από την πραγματικότητα» (Βαγιακάκος, 2008, p. 101).

Παβίνα Νιτσοπούλου

Πιστοποιημένη Συντονίστρια Συστημικής Αναπαράστασης

Κατά Bert Hellinger

Βιβλιογραφία

Dhiravamsa, V. (2008). ΕΝΝΕΑΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟ-ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕ ΕΝΟΡΑΤΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟ ΒΙΠΑΣΣΑΝΑ. ΙΣΟΡΡΟΠΟΝ

Stone, H., & Stone, S. (1989). Embracing our selves: The voice dialogue manual. New World Library.

Βαγιακάκος, Μ. Ν. (2008). Τετράδια Συστημικής Αναπαράστασης: Η φαινομενολογική Σκέψη του Bert Hellinger (2η Έκδοση). ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΖΩΗΣ

Γιωσαφάτ, Μ. (2014). Να Παντρευτεί Κανείς ή Να Μη Παντρευτεί. Αθήνα: ΑΡΜΟΣ